U.Ü. Tıp Fakültesi KBB Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi Eğitim Programı

YENİ UZMANLIK TÜZÜĞÜNE GÖRE DEĞİŞTİRİLECEKTİR !

Giriş

Avrupa KBB Bordu, bu uzmanlık dalında planlı Avrupa eğitim programı için bir teklif hazırlamıştır. Bu eğitim programı rehber alınarak U.Ü. Tıp Fakültesi KBB Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi Eğitim Programı düzenlenmiştir.

Avrupa eğitim programı nizamnamesi şu ayrıntıları içermektedir:

1. Eğitim merkezi

2. Eğitim yöneticisi ve personeli

3. Asistan

4. Eğitim programı içeriği

5. Sınav

6. Logbook

 Genel Bilgiler

KBB uzmanlık alanı, kulak, temporal kemik, burun, paranazal sinüsler, ağız, boğaz, farinks, larinks, trakea, özofagus, baş, boyun ve komşu yapıların hastalık ve fonksiyon bozuklukları ile ilgilenir. Bu anatomik bölgeler, aynı zamanda işitme, denge, koku ve tat gibi duyuları; VII-XlI. kraniyal sinirlerin fonksiyonel bozuklukları; insan iletişiminde kullanılan ses ve konuşma bozukluklarını da içine almaktadır.

Ağız ve çene cerrahisi, yüz iskeleti hastalıkları da tedavi alanına girerken beyin ve göz hastalıkları hariç tutulmuştur. KBB uzmanlık sahasına komşu yapıları ilgilendiren tanısı konmuş bazı hastalıkların, ilgili branşlardaki uzmanlar ile dar bir kooperasyon içinde tedavisi yapılmaktadır.

Resmi asistanlık eğitimi 3 yıldır. Ancak Üniversite senato kararı ile bu süre 4 yıl olarak kararlaştırılmıştır. Eğitim programı her zaman tam gün bir programa eş olmalıdır.

Eğitim programı, kendi çalışmasıyla teorik bilgilerin kazanılması ve sık tanı konulan, tedavi edilen ve rehabilite edilen hastalıkların pratik eğitimini kapsamaktadır. Eğitim programının bir parçası olarak sınav yapılması öngörülmüştür. Böylece belli bir süre içinde adayın kazanmış olduğu teorik bilginin derecesi sınanabilir. Tüm gereksinmeleri yerine getiren bir aday uzmanlık sertifikasını almaya hak kazanarak “KBB Uzmanı” olarak adlandırılır.

KBB ve Baş-Boyun Cerrahisi uzmanlık eğitim programı, adayları uzmanlık alanının en sık tanı konulan ve tedavi edilen hastalıkları ile baş edebilecek Genel  KBB Uzmanı olmaya hazırlar. Uzmanlık alanının çeşitli dallarında üst ihtisas yapmak, daha ender görülen hastalıkların, diğer bir deyişle özel hastalıkların bir uzman düzeyinde tedavi edilmesi için  anlamlı ve gerekli görülmektedir. Süren bir eğitim programı sırasında üst ihtisasa yönelme mümkün ise de, uzmanlık eğitimi programı Genel KBB Uzmanlık eğitimi üzerine konsantre olmuştur.

  1. EĞİTİM PROGRAMININ HAZIRLANMASI

KBB ve Baş-Boyun Cerrahisi uzmanlık eğitim programını uygulamakla yükümlü klinik, hastane ve bölümler, belirlenen koşulları yerine getirmekle yükümlüdürler. Bu koşullar personel ve materyal için bütçe varlığından oluşmaktadır. İdeal olarak asistan kadroları olan büyük bir hastane veya kliniğin eğitim programının hazırlanması, daha geniş bir hastalık spektrumuna sahip olması ve interdisipliner çalışmaya olanak tanıması açısından birçok uzmanlık alanını kapsamalıdır.

a- Personel Düzenlemeleri

Eğitim programı düzenlenmesinde, doktorların eğitimini desteklemek için yeterli tıbbi, teknik, hizmetli ve rehabilitasyonda yetişmiş personel varlığına özen gösterilmelidir. Eğitimin kalitesini garantiye alabilmek için asistan sayısı, klinikte tam gün çalışan personelin sayısından daha fazla olmamalıdır.

b- Materyel düzenlemeleri

Kuruluşun bibliografik düzene sahip bir kütüphanesinin yanı sıra, uluslararası tıbbi ve  özel dergilere ve/veya modern elektronik yöntemlere (online hizmetler, Internet) sahip olmalıdır. Eğitim programı düzenlemelerinin en azından aşağıdakilere sahip olması gereklidir:

a)      KBB hastalarının muayenesi için tam donanımlı poliklinik. Mikroskobik ve endoskopik muayene gereçleri bulunmalıdır.

b)      Odyolojik inceleme cihazları ( Pür ton odyometri, vokal odyometri, diğer elektrofizyolojik incelemeler).

c)     Elektronistagmografiyi de içeren vestibuler inceleme.

d)    Ses, konuşma ve yutma tanısını içeren foniatrik muayene için düzenlemeler.

e)     Tanı ve tedaviye yönelik girişimlerim yapıldığı hastalar ve küçük müdahele hastaları için bir yataklı birim.

f)      İçinde bilinen KBB müdahaleleri için özel donanımın olduğu, televizyon-video-kayıt sistemine sahip ameliyat mikroskobu ve modern endoskopik cihazların bulunduğu, tam gün hizmet veren en az bir tane ameliyat salonu.

g)     Mikroskobik ve anatomik aletlerle anatomik preparasyon olanakları.

h)    Eğitim ve heyet toplantıları için konferans salonu.

 2. EĞİTİM YÖNETİCİSİ VE PERSONEL

Eğitim programının sorumluluğu, Anabilim Dalı başkanına bağlı olarak, deneyimli bir öğretim üyesine verilebilir. Bu kişi eğitim programının kalitesini düzenli olarak gözden geçirmelidir. Ayrıca asistanlarla düzenli olarak mesleki gelişmeler ve onların tıbbi davranışları konusunda görüşmelidir.

Aşağıdaki koşulların eğitim programı yöneticisi tarafından yerine getirilmesi gereklidir:

a) Kendi meslektaşları tarafından profesyonel standartlarda tanınan tam eğitimli, kalifiye bir KBB ve Baş-Boyun Cerrahisi uzmanı olmalıdır.

b) Cerrahi ve didaktik yeteneklere sahip iyi bir klinisyen olmalıdır. Tanınmış ve kalifiye bir uzman olarak en azından 5 yıldan beri çalışıyor olmalıdır.

c) Temel tıp veya klinik araştırmalarda bilimsel araştırma deneyimi olmalı ve bu konulardaki ilgisini yayın listesi ile kanıtlamalıdır.

d) Tercihen tam gün çalışan klinik direktörü olmalıdır.

 3. EĞİTİM GÖREN (=ASİSTAN)

Asistan Avrupa Birliği ülkelerinden bir tanesinden tıp doktoru diploması almış olmalıdır. İlan edilen bir asistanlık kadrosuna başvurabilecek özellikleri taşımalıdır. Kulak-Burun-Boğaz uzmanlık belgesini almak için, 4 yıllık uzmanlık eğitimi programında yer almalıdır. Öngörülen sınavları geçmek zorundadır. Eğitim yöneticisi tarafından kontrol edilmeli ve eğitim programı sonunda yeterli teorik ve pratik bilgisinin ve yapmış olduğu tıbbi faaliyetlerinin hesabını yazılı bir rapor ve kütük yardımı ile vermelidir.

 4. UZMANLIK EĞİTİMİ PROGRAMI

Uzmanlık eğitimi programı aşağıdaki kısımlardan oluşmaktadır:

a.Aşağıdaki konularda genel cerrahi prensiplerin ve teorik bilginin benimsenmesi:

Kulak, temporal kemik, burun ve paranazal sinüs, ağız boşluğu, tükrük bezleri, farinks, larinks, trakea, özofagus, baş, boyun ve komşu yapıların hastalıklarının anatomi, fizyoloji, patoloji, etyoloji ve semptomatolojisi. Odyoloji, nörootoloji, foniatri, allergologi, immunoloji, onkolojide temel bilgilerde olduğu kadar plastik ve rekonstrüktif cerrahide temel prensiplere de özel dikkat sarf edilmelidir.

b. Kulak, temporal kemik, burun, paranazal sinüsler, larinks, tükürük bezleri ve boyun ameliyatlarının temel tekniklerinde güven kazanabilmesi için asistanın temporal kemik laboratuvarı ve preparasyon salonuna girebilmesi gereklidir.

c. Uzmanlık alanının sık karşılaşılan işlemlerinde klinik sorumluluk ve cerrahi deneyimde dereceli bir artış kazanılmalıdır.

Tanısal işlemler (A), konservatif yaklaşımlar (B) ve cerrahi müdahalelerin (C) detaylı listeleri KBB Anabilim Dalı öğretim üyeleri tarafından hazırlanmıştır.

KBB uzmanının eğitimi için "Genel" başlığı altında listelenen tanı ve tedavi yöntemlerinde bilgi gereklidir. Bunlar en azından aşağıdaki gibi 3 kategoride öğrenilecektir:

k = kendi başına yapılabilir,

g = gözetim altında yapılabilir,

a = asistans ile eğitim *

Program bundan başka uzmanlık alanının daha ileri uygulamalarının hazırlığına izin vermektedir.

* Açıklama: Verilen kategoriler (k, g, a) en az yapılması gerekli olanlardır, yani kendi başına yapılması gereken müdahaleler gözetim altında yapılamaz veya asistans ile eğitim şeklinde olamaz. Gözetim altında yapılması gerekenler asistans ile eğitim şeklinde öğrenilemez. Ancak bunun tersi, yani gözetim altında yapılabilen müdahaleler kendi başına yapılabilir veya asistans ile eğitim müdahelaleri gözetim altında yapılabilir grupta olabilir.

  5. SINAV

Adayın teorik bilgisinin sınanması uzmanlık eğitim programı sırasında yapılabilir.

  KULAK-BURUN-BOĞAZ VE BAŞ-BOYUN CERRAHİSİ İÇİN EĞİTİM PROGRAMI KÜTÜĞÜ (LOGBOOK)

o     Formlar (basılmak için)

o     Önsöz

o     Kütük içeriği

I.Genel içerik

II.Otoloji

III.Burun ve paranazal sinüsler

IV.Larinks ve trakea

V. Ağız boşluğu, farinks, sindirim yolları

VI.Baş ve boyun

 KULAK-BURUN-BOĞAZ VE BAŞ-BOYUN CERRAHİSİ İÇİN EĞİTİM PROGRAMI KÜTÜĞÜ (LOGBOOK)

  A. Önsöz

 1. Uzmanlık alanının tanımlaması:

Kulak-Burun-Boğaz ve Baş-boyun cerrahisi kulak, temporal kemik, burun, paranazal sinüsler, ağız boşluğu, tükürük bezleri, farinks, larinks, trakea, özofagus, baş, boyun ve çevresindeki yapıları kapsar. Uzmanlık alanı bundan başka işitme ve konuşma rahatsızlıkları gibi insan iletişimi sorunları ile uğraşır. Tanısal ve tedavi edici ağırlık noktalarına odyoloji (çocuk odyolojisi dahil), otonöroloji ve foniatri, VII – XII. kraniyal sinirlerin  nörolojisi, immunoloji ve onkoloji, bölgesel plastik ve rekonstrüktif cerrahi aittir. Bu bölgedeki yapılar, organlar ve fonksiyon için anatomi, fizyoloji, patoloji, fizyopatoloji, etyoloji ve semptomatoloji hakkında detaylı bilgi gereklidir.

2. Kendi başına çalışan bir KBB uzmanı olarak çalışmaya başlamadan önce bir uzmanlık belgesine hak kazanmak için asistanın istenen teorik bilgi ve pratik beceriyi kazanmış olması şarttır.

3. Aday, ilgili anatomi, fizyoloji ve fizyopatoloji konusunda detaylı bilgiye sahip olduğunu demonstre edebilmeli, uzmanlık alanının teorik temel bilgileri ve muayene yöntemlerinin değerlendirilmesini anlamış olmalıdır.

4. Adayın Kulak-Burun-Boğaz ve Baş-boyun cerrahisi uzmanlık dalına ait tüm tanısal ve tedavi edici (cerrahi ve cerrahi dışı) işlemlerde güvenilir olması gereklidir.

5. Adayın kütükte “Genel” başlığı altında listelenmiş işlemlere tam hakim olduğuna eğitim programı yöneticisinin ikna olması şarttır.

6. Kütüğün içeriği düzenli aralıklarla yeni gelişmelerin ışığında Eğitim Komisyonu tarafından güncel hale getirilecektir.

 B. Kütüğün İçeriği

 Bilgi, deneyim ve hazırlanma için aşağıdaki konularda detaylı bir liste ekte verilmiştir:

Diagnostik işlemler (A)

Konservatif tedavi (B)

Cerrahi Tedavi (C)

Ekte Kulak-Burun-Boğaz ve Baş-Boyun Cerrahisi disiplininin aktüel içeriği listelenmiştir ve bu uzmanlık dalının tıbbi görevleri belirtilmiştir. Bunun içinde uzmanlık eğitimi programı iki bölümde toparlanmıştır:

I. Genel:

Bu bölümde Kulak-Burun-Boğaz ve Baş-boyun cerrahisi uzmanlık disiplininde “en yüksek” tıbbi bakımı garantilemek için, her KBB uzmanının sahip olması gereken bütün özellikler listelenmiştir. Bu bölümde yer alan özel hazırlıklar aşağıdaki gibi yapılmalıdır:

k = kendi başına yapılabilir,

g = gözetim altında yapılabilir,

a = asistans ile eğitim *

II. İleri düzey:

Bu ödevler üniversite klinikleri veya özelleşmiş bölümler gibi kalifiye merkezler için  öngörülmüştür. Asistanın bu ileri yöntemler hakkında teorik bilgisi olması gereklidir. Uzman hekim olarak tanınmak için öğrenilen işlemler (bakınız Genel: k, g, a) her bir organ başlığı altında peş peşe numaralandırılmıştır.