|
Yemek sonrası kalp yanması şeklinde bir ağrı olması, boğaza ekşi tatlar
gelmesi, yutma güçlüğü, “Gastroözefageal Reflü Hastalığı” (GÖRH) olarak
bilinen hastalığın en sık karşılaşılan bulgularıdır. Gıcık tarzı
öksürükler, ses kısıklığı, nefes darlığı, boğazda yanma hissi, yabancı
madde varmış gibi takılmalar, yutma güçlükleri reflünün diğer bulguları
arasında yer alır. GÖRH basit yaşam biçimi değişiklikleri ve ilaç tedavisi
ile kontrol edilebilir. Cerrahi son seçenekdir.
Yemek yediğinizde yiyecekler ağızdan yemek borusu yani özefagus ile
midenize iner. Yol boyunca yiyecekler midenizin girişi olan Alt yemek
borusu sfinkteri denen tek yönlü bir kapaktan geçer. Normalde yuttuğumuz
zaman burası açılır ve yiyeceklerin mideye girişine izin vererek hızla
kapanır. GÖRH’nda çalışması bozulmuştur. Buradaki kapak mide asidinin
yemek borusuna geri kaçışına izin verir. Kaçan mide asidi yemek borusunu
tahriş eder. Fıtık yani diaframın zayıf bir noktasından midenin yukarıya
doğru çıkması halinde GÖRH hastalığı daha şiddetli seyredebilir.
Üst üste görülen göğüs yanması birden çok tıbbi problemin belirtisi
olabilir. GÖRH tanısını doğrulamada doktorunuz tam bir fizik muayene
yapabilir ve tanısal testleri isteyebilir. Bu testlerin sonuçlarına göre
doktorunuz tedaviyi en uygun şekilde yönlendirecektir. Ciddi kalp
problemlerinin sebep olduğu göğüs ağrısı yada rahatsızlık GÖRH sebep
olduğu rahatsızlığa benzer hissedilebilir.
Sindirim Yolunun Tetkiki
- Baryum görüntülenme yöntemi sindirim sürecinin hareketini
gösteren bir dizi x-ışını filmidir. Baryumla karışmış sütü içtiğinizde,
x-ışınları baryumun mideye geçerken yaptığı herhangi bir geriye kaçış
olayını film üzerinde görüntüler. X-ışınları ayrıca fıtık varsa
gösterebilir. Bu kısa ağrısız testten önce 6-8 saat boyunca herhangi bir
şey yiyip içmemelisiniz.
- Özefageal endoskopi yutturulan ince bir kameradan görüntüler
elde edilmesidir. Yuttuğunuz çoğu yiyecekten ince bir boru olan yumuşak
yapıda bir boruyu daha kolay yutabilmeniz için boğazınıza bir uyuşturucu
sprey sıkılabilir. Bu girişim esnasında doktorunuz gerekli görürse biopsi
alabilir. Bu testten önce 6 ila 8 saat boyunca hiç birşey yiyip içmeyin.
Testten sonraki gün boğaz ağrınız olabilir.
-
Özefageal manometri ile kas gerginliğinin ölçülerek alt yemek
borusu kapağının durumu belirlenir. Bu test ayrıca yemek borusundan geçen
gıdaların ne kadar iyi sıkıştırdığını gösterir. Cerrahi girişim gereken
hastalarda işe yarayabilen bir yöntemdir. Yumuşak yapıdaki tüp burundan
midenize yönlendirilir. Ölçümler tüp yavaşça mideden yemek borusuna
çekilirken yapılır. 30 dakika süren bu testten 8 ila 12 saat önce hiçbir
şey yememelisiniz
- pH moniterizasyon testi
asit kaçışına bağlı pH değişiminin 24 saat boyunca kaydedilmesidir. Tanı
yöntemleri arasında en güvenilir olanı bu girişimdir.
- Ultrason safra taşları tetkikinde kullanılabilir zira
fıtığı olan insanlarda sıklıkla safra taşları vardır. GÖR’de kullanımı çok
kısıtlıdır.
TEDAVİ
Böyle bir hastalığın belirtileri görüldüğü anda doktorunuza başvurmanız
gereklidir, zira bu hastalık çok ciddi komplikasyonlara neden olabilir.
Tedavi hastalığınızın derecesine bağlı olarak yaşam biçiminizi düzenleme,
ilaç tedavisi ve cerrahi girişim şeklindedir.
Yaşam Biçimi Değişiklikleri
- Yatak başucunu 20-25 cm yükseltmek.
- Uyku saatine yakın yemekten kaçınmak
- Yemek sonrası yürüyüşler yapmak
- Reflüyü arttırdığı bilinen yiyeceklerde uzak durmak: Kafeinli İçecekler,
Baharatlı Yiyecekler, Kızartmalar, Alkol, Soğan Çikolata, Narenciye
Domates, Nane
- Sigara: Tütünde bulunan nikotin mide asidini ve buna bağlı tahrişi
arttırır
- Sık ve az yemek yiyerek mideyi fazla doldurmaktan kaçınmak
- Basıncı azaltmak: Midenizin üzerinde çok fazla basınç reflüye sebep
olabilir. Basınçtan kurtulmak için ideal kilonuzu koruyun, kemerinizi
gevşetin ve dar giysiler giymeyin, öne eğilmekten kaçının.
- Kesinlikle Kaçınılması Gereken İlaçlar: Aspirin ve İboprufen gibi
antienflamatuar ilaçlar midenin koruyucu tabakasını azaltıp, daha çok
tahrişe yol açabilirler.
İlaç Tedavisi
Mide Asidini Nötürleştirmek:
Antiasit ilaçlar mide asidini nötralize eder yada zayıflatabilir. Bu
antiasidleri doktor tavsiyesine göre almalısınız. Yan etki olarak kabızlık
ve ishal sık görülebilir . Eğer yüksek tansiyonunuz varsa önce doktorunuza
danışın, antiasidler sodyumca zengin olup tansiyonu etkileyebilir.
Mide Asidini Azaltmak:
Eğer
tek başına antiasidler işe yaramıyorsa, doktorunuz daha güçlü ilaçlar
önerebilir. Bu ilaçlara H2-Blokerler denir. Simetidin, ranitidin,
famotidin ve nizalidin jenerik adı altında satılan bu ilaçlar midenin asit
üretimini baskılarlar. H2-Blokerler yaşlı hastalarda sersemliğe neden
olabilir. Simetidin ve ranitidin alkolün etkilerini arttırabilir.
Antiasitlerle beraber simetidin bir saat arayla alınmalıdır, çünkü
antiasitler simetidinin etkinliğini azaltırlar. Eğer erkek iseniz uzun
süreli H-2 kullanımının sperm sayımındaki olası etkilerini doktorunuza
sorabilirsiniz.
Mide kaslarını güçlendirmek:
Özefagusun sıkıştırıcı etkisini güçlendiren ve kapağı daraltan ilaçlar
GÖRH’yı iyileştirebilirler. Bunlar sadece reçete ile sisaprid,
metoklopramid ve betanekol klorid jenerik adı altında satılır. Bu ilaçlar
genellikle uzun süreli olarak H-2 blokörlerle kullanılır. Metoklopramid ek
olarak midenin boşalmasını hızlandırdığı için ayrıca yararlıdır.
Sisapridin en sık görülen yan etkileri karında kramplar, kabızlık, ishal
ve aşırı sinirliliktir.Metoklopramid bazı insanlarda yorgunluğa neden olur
ve daha şiddetli yan etkiler yapabilir. Yemekten hemen sonra betanekol
klorid alındıysa bulantı ve kusma görülebilir.
Mide asidini ortadan kaldırmak:
Eğer diğer ilaçlar artık etkili değilse, doktorunuz omeprazol ve
lansoprazol gibi proton pompa inhibitörlerini verebilir. Bu ilaçlar mide
asidi üretimini tamamen durdurur ve GÖRH şikayetlerinin kontrolünde çok
etkilidir. Omeprazolün mide veya karın ağrısı gibi yan etkileri vardır.
Lansoprazol ishal ve bazen mide ağrısı ile bulantıya neden olabilir.
Cerrahi Tedavi:
GÖRH tedavisinde diğer çabalar sonuç vermezse siz cerrahi için aday
olabilirsiniz.
|
