|
Artrojen
Fonksiyon Bozuklukları
Vokal
kordların hareketlerinin aritenoid kıkırdağın krikoaritenoid
eklemdeki kayma hareketinin engellenmesine bağlı fonksiyon bozukluğudur.
Nedenler:
-Entübasyon, larenks travması sonrası aritenoid kıkırdak lüksasyonu
-Romatolojik hastalık
-Uzun süren entübasyon sonucu ankiloz gelişimi
Semptomlar:
-Ses kısıklığı
-Seyrek olarak dispne
Tedavi:
-Etyolojik nedene yönelik tedavi uygulanır
Myojen
Fonksiyon Bozuklukları
Azalmış
kas aktivitesine bağlı olarak, fonasyon sırasında glottis kapanması
yetmezliği nedeniyle meydana gelirler.
Nedenler:
-İltihaplar
-Radyoterapi
-Posttravmatik
-Uzun süren entübasyon – inaktivasyon atrofisi
-Senil involüsyon
-Sistemik hastalıklar
-Cerrahi hasar
Semptomlar:
-Ses kısıklığı
Tedavi:
-Etyolojik nedene yönelik tedavi uygulanır.
Nörojen
Fonksiyon Bozuklukları
Larenksi
innerve eden sinirlerde hasar geliştiğinde, hasar yerine göre değişiklik
gösterebilen fonksiyon bozukluklarıdır.
Vokal kord paralizi nedenleri:
-Travma
-İyatrojenik sinir hasarları (tiroidektomi, boyun ameliyatları, entübasyon
travması, Ductus Botalli operasyonu vs)
-Darbe etkisi/kazaya bağlı (kafa tabanı kırıkları, klavikula fraktürü,
boyun travması vs)
-Kronik mekanik travma (Aort veya subklavian arter anevrizması)
-İltihaplar, toksin etkisi, polinöropati
-Viral enfeksiyonlar (İnfluenza, kabakulak, enfeksiyöz mononükleoz vs)
-Menenjit
-Akciğer tüberkülozu
-Akut polinörit (Guillain-Barre sendromu)
-Nörotoksik ilaçlar (sitostatikler, kinin, streptomisin)
-Diabetes mellitus, romatizmal hastalıklar
-Neoplaziler
-Tiroid Ca, servikal tümör ya da metastazları
-Özofagus, hipofarenks tümörleri
-Bronş karsinomu
-Santral hastalıklar
-İdyopatik
Semptomlar:
-Ses kısıklığı
-Aspirasyon (koruma fonksiyonunun azalması nedeni ile)
Tedavi:
-Etyolojik nedene yönelik tedavi uygulanır.
N.larengeus
superior’un izole paralizisi
İnnervasyonu
ile ilgili olarak aynı taraftaki krikotiroid kas fonksiyon bozukluğuna
ve supraglottik larenks mukozasında duyu bozukluğuna yol açar.
Semptomlar:
-Kuvvetsiz ses, tiz tonlarda ses çıkaramama, bazen ses kısıklığı
-Boğaza kaçma tarzında larengeal duyu bozukluğu
N.larengeus
inferior’un izole paralizisi (n.recurrens paralizisi)
İnnervasyonu
ile ilişkili olarak bütün internal larenks kaslarının ipsilateral
fonksiyon kaybına yol açar. Erişkinlerdeki en sık neden tiroid
ameliyatları sırasında rekürren sinirin hasara uğramasıdır.
Semptomlar
ve bulgular:
Tek
taraflı paralizide;
-Ses kısıklığı
-Efor dispnesi
-Larengoskopide ipsilateral kord paramedian hatta hareketsizdir.
İki
taraflı paralizide;
-İstirahat dispnesi
-Ses kısıklığı
-Kuvvetli öksürememe
-Larengoskopide her iki kord paramedian hatta hareketsizdir.
Tedavi:
Tek
taraflı paralizide;
-Glottik yetersizlikte cerrahi
-Reinnervasyon; sinir ve kas pedikülü transferi yapılır.
-Medializasyon; Isshiki’nin tarif ettiği 4 tip medializasyon tekniği
ile vokal kordlar medialize edilebilir, ayrılabilir, kısaltılabilir
veya uzatılabilir.
-Augmentasyon; vokal kord içine veya altına çeşitli materyallerin (yağ,
teflon, gelfoam) enjekte edilmesiyle lokal anestezi altında ses kontrollü
yapılır.
-Aspirasyon
-Tek veya çift taraflı paralizilerde çok nadir olarak aspirasyon
problemi ile karşılaşılır.
-Nazogastrikle yada daha uzun süreceği düşünülen olgularda
gastrostomi yolu ile besleme
-Yutmanın eğitimi
İki
taraflı paralizide;
-Trakeotomi
-Vokal kord lateralizasyonu (kordopeksi)
-Kordektomi
|
