Orta
Kulak
ve Hastalıkları
|
Prof.
Dr. İlker
TEZEL
|
Orta
Kulak Kavitesi (OKK)
|
1.
Dört kısımdan oluşur.
a-Östaki borusu
b.Timpanik kavite
c.Mastoid
antrum
d.Temporal kemiğin pnömatik sistemi.
2.
Östaki borusunun 1/3’ünün kemik, 2/3’ünün kıkırdak iskeleti
vardır.
3.
2/3 kıkırdak iskeletli kısmı nazo-farenkse açılır.
4.
Nazofarenks ağızları (torus tubarius) komşu adelelerin kasılması
ile pasif olarak açılır. Bunda Tensor Veli Palatini en önemli rolü oynar.
5. Orta
kulaktan gelen basınç nazofarenkse kolayca geçer. Ters yönde basınç
geçmesi için östaki borusunun açılması gerekir.
6.
Orta Kulak Kavitesi 3 kısma ayrılır.
a.Attik (epitimpanal reses)
b.Mezotimpanum
c.Hipotimpanum
7.
Temporal kemik oluşumları içinde birbiri ile ilişkili ve mukoperiost
ile örtülü pnömatik bir sistemdir.
8.
Antrum bu sistemin en büyük boşluğu olup orta kulak ile ilişkiyi sağlar.
|
Timpan
Zarının (TZ) Özellikleri
|
•
TZ pars tensa ve pars flaccida olmak üzere iki bölümden oluşur.
•
Pars tensa anulus fibrozis denen bir çerçeve içine gerilmiş olup, bu
çerçeve üstte açıktır (Rivinus çentiği).
•
Rivinus çentiği üstünde pars flaccida bulunur.
•
TZ dışta dış kulak cildi içte orta kulak mukozası ile örtülüdür.
•
Pars tensa bağ dokusu ara tabakası dayanıklı liflerle desteklenmiştir
ve gergindir.
•
Pars flaccida da fibriler lifler yoktur.
•
Dıştaki cilt tabakası anulus fibrozis komşuluğunda, aktif proliferasyon gösteren stratum
germinativum papiller invaginasyonlarına sahiptir. Bu
kolesteatom açısından önemlidir.
•
TZ malleusun manibrium ile pars tensa’nın ortasından içe doğru
gerilir. Bu gerilme Tensor Tympani Kası ile sağlanır. Kas N.
Trigeminus’tan sinir alır.
|
Orta Kulak
Hastalıkları
|
Orta
Kulak İltihabi Hastalıkları (O.M.)
|
O. M.’ların Sınıflandırılması
1.Kulak
zarında perforasyon yok + orta kulakta efüzyon yok.
2.Kulak
zarında perforasyon yok + orta kulakta efüzyon var.
3.Kulak
zarında perforasyon var + akıntı yok.
4.Kulak
zarında perforasyon var + akıntı var.
|
Otitis
Media’nın Tarifi: Orta kulağın havalı boşluklarını (Tuba Östaki,
orta kulak kavitesi, mastoid
kemik selülleri) kaplayan mukozanın enfeksiyon ve enflamasyonudur.
|
Otitis Media Türleri
|
•
Akut Otitis Media
•
Recürrent Otitis Media (ROM)
•
Sekretuar Otitis Media (SOM)
•
Kronik Pürülan Otitis Media (K(S)OM)
•
Kolesteatom
•
OM Komplikasyonları
|
O.M.’ların Klinik
Tanımları
|
1.
Miringitis
(K.Z. intakt)
2.
Akut
pürülan O.M. (K.Z. intakt)
3.
Kronik
pürülan O.M. (K.Z. perfore, akıntı intermittent)
4.
Sekretuar
O.M. (K.Z. intakt)
|
O.M.’lerin
Süreleri
|
1. Akut otitis media (AOM)
(3 haftadan önce iyileşen)
2.
Subakut
otitis media (3
haftadan - 3 aya kadar iyileşen)
3. Kronik pürülan otitis
media (3 aydan daha uzun sürede iyileşen)
|
Orta
Kulağın Tuba Östaki Nedenli İltihabi Hastalıkları
|
1. Tuba östaki tıkanıklıkları
a- Kısa
süreli tıkanmalar
- K.Z.
intakt
- Seröz efüzyon
- Mukoza ödemi
- Kemik zincirde gerginlik
- Timpan zarı reaksiyonu
b-
Uzun süreli tıkanmalar
- K.Z.
intakt
- Mukus efüzyon
- Mukozada metaplazi
- Sekresyon aktivitesi artışı
- Kolesteatom birikimli mukoza kistleri
2. Tuba östaki kapanma
yetersizliği
a. K.Z.
intakt
b. K.Z.
Solunuma uygun hareketli
|
Tuba Östaki
Tıkanıklıklarının Etyolojisi
|
(Yutkunma hareketinde
tuba ağzının yeteri kadar açılamaması)
1. M.Tensor veli palatini yetersizliği
2. Mukoza ödemleri
a. Allerjik
b. İltihabi
c. Travmatik
3. Adenoid vegetasyonlar
4. Tuba ağzının tümöral infiltrasyonu
|
Akut Tubal
Disfonksiyonların Kliniği
|
1.
Ekseriya Rino-faringitisle beraber seyreder
2.
Kulakta basınç hissi
3.
Bazen batıcı tarzda sancılar
4.
Ağır işitme
5.Yutkunurken
tıkırtı şeklinde gelen sesler
6.
Çökük zar ve hiperemi
7.
P.tensada sarımsı renk
8.
Sıvı seviyesi
9.
Hava kabarcıkları
10.
Ağır işitme (iletim tipi)
|
Kronik Tubal
Disfonksiyonların Kliniği
|
1.
Kulaklarda bası ve doluluk hissi
2.
Oldukça fazla işitme kaybı (tek ve çift taraflı)
3.
Özellikle yutarken, emerken kulakta ses
4.
Ağrı yoktur
5.
Çoğunlukla üst solunum yolları enfeksiyonunu takip eder.
6.
Zarda şiddetli çöküntüler yer yer dışa itilmeler
7.
Zar arkasında koyu gölge (blue drum) veya siyahımsı sıvı seviye çizgisi,
hava kabarcıkları
8.
40-50 dB iletim kaybı
9.
Schüller grafisinde hücrelerde silik görüntü
10.
Sebebe yönelik araştırmada kronik bir patoloji Tonsillitis, Sinüzitis,
Allerji vs. gibi bulunması.
|
Tuba Östaki
Tıkanıklıklarında Tedavi Prensipleri
|
1. Ödeme sebep olan
patolojiye yönelik paliatif tedaviler
» Burun damlaları (vazokonstrüktör)
» Genel ödem çözücüler
»
Antihistamikler
» Kortizonlar
2.
Adenotomi veya diğer tümörlerin çıkarılması
3. Solunum yollarında
şekil bozuklukların giderilmesi (Septum deviasyonu, Koanal atreziler)
4. Sinüslerin
sanitasyonu
5. Hiposensibilitazyon
6. Lokal radyoterapi
uygulaması
7.Parasentez veya grommet
takmak
|
Akut Otitis Media (AOM)
|
1.
Orta kulağın tüm mukoza örtüsünün enfeksiyonu
2.
Ani başlangıç
3.
Orta kulak boşluklarında kısa sürede pürülan eksüda birikimi
4.
Genel ve lokal enfeksiyon belirtileri ile beraber seyir
5.
Şiddetli ağrı
|
A.O.M.’nin
Kliniği
|
1. Eksüdatif faz (1-2 gün
sürer)
•
Ateş yükselir
• Çocuklarda
genellikle meningismus
•
Geceleri artan pulsatif şiddetli ağrı
•
Kulakta sesler
•
Ağır işitme
•
Mastoid çıkıntıya basmakla ağrı
•
Yaşlı kişilerde ateş olmayabilir.
2. Defans ve demarkasyon
fazı (3-8 gün)
• Spontan perforasyon ve otore
• Ağrı ve ateşin gerilemesi
3. İyileşme fazı (2-4
hafta)
•
Akıntının durması
•
İşitmenin düzelmesi
ÖNEMLİ: Perforasyon olamaz ise hastalık çok ağır bir tablo ile seyreder
(komplikasyon).
ÖNEMLİ: Her otitis mediaya mastoiditis eşlik eder.
|
Küçük Çocuklarda A.O.M’nın
Kliniği
|
1.
Ekseriya komplikasyonsuz iyileşir.
2.
Yüksek ateş
3.
Meningeal ve cerebral iritasyon belirtileri
4.
Kusma
5.
İştahsızlık
6.
Uykusuzluk
7.
Spontan perforasyon veya parasentezden sonra hemen düzelme görülür.
8.
Tekrarlama
9.
Bronkopnomöni, Hazım sistemi bozuklukları, piyelonefritis ile kombine
seyir gösterebilmesi.
|
A.O.M.’nin
Komplikasyonları
|
1.
Sinüs trombozu
2.
Labirentitis
3.
Epidural apse
4.
Otojen menenjit
5.
Otojen sinüs trombozu
6.
Beyin apseleri
7.
Petrozitis
8.
Fasiyal sinir felçleri
|
A.O.M.’nin Tedavisinin
Genel Prensipleri
|
1. Perfore olmayan
kulakta sistemik antibiotik tedavi, iyileştikten sonrada 10 gün devam
edilmeli.
2. Akıntılı kulakta kültür
ve antibiogram sonucuna göre antibiotik tedavi.
3. Burun damlaları (antiödematö)
4. Parasentez
5. Antipiratik ve
antianaljezik ilaçlar
6. Akıntılı kulaklarda
sadece antibiotik ve kortizonlu ilaçların lokal uygulanmasının hiç
faydası olmadığı gibi bakterilerde rezistan meydana getirir.
7. 37 derecede dilüe
solusyonlarla kulak yıkanmalı ve sonradan kurulanmalıdır.
8. Tubal fonksiyonlara
yardım edilmelidir (AT, katerizasyon politzer gibi).
9. Antimikotik
antibakteriyel pudralar
10.Tedavi sırasında
kulak pamuk veya gazlı bezle tıkanmamalıdır.
|
Sekretuar Otitis Media
(SOM)
|
1.
Timpan kavitesinde sıvı toplanması
2.
K.Z. İntakt
3.
Enfeksiyon bulguları bulunmaz
4.
AOM ile KOM arasında bir geçiş biçimi
5.
Üç aydan daha uzun süre devam etmesi.
|
Rekürrent Otitis Media
(ROM)
|
1.
Bir yıl içinde en az dört AOM geçiren çocuklarda.
2.
İki AOM arasında 6 aydan fazla süre olmamalı.
|
Silent (Sessiz) Otitis Media
|
1.
K.Z. İntakt
2.
Mastoid içinde enfeksiyon sürmesi
3.
Timpan kavitesinde enfeksiyon sürmesi
4.
Mukoperiost’un değişik patolojik şekiller göstermesi.
|
Kronik Otitis Media (KOM)
|
1.
K.Z. Perfore
2.
İntermitant otore
3.
Ağrısız seyir
4.
Mastoid pnömatizasyonda azalma
|