KBB Acilleri

Doç. Dr. Hakan Coşkun

Dispne Nedenleri

Obstrüktif solunum yetersizliği (EN ACİL)

Restriktif solunum yetersizliği

Bronşial astma

Kardiak solunum yetersizliği

Ekstratorasik solunum yetersizliği

Psikojenik solunum yetersizliği

 

Havayolu Obstrüksiyonu
Etyoloji

Yabancı cisim aspirasyonu

ABD’de yılda 2500-3000 ölüme neden olur (Türkiye rakamları bilinmiyor)

Çocuklarda daha sık görülür

En sık bronşial olanlar görülür (laringeal olanlar genellikle hastaneye yetişemez)

Yabancı cisimler sonucu gelişen enfeksiyonlar da obstrüksiyona neden olabilir

 

Enfeksiyonlar

   Epiglottit

Genellikle çocuklarda görülür

Etkeni Hemophilus influenza Tip-B

En temel semptomları şiddetli boğaz ağrısı + dispne

Yüksek ateş vardır

“Hot potato voice” (ağızlarında sıcak patates varmış gibi konuşurlar)

Yumuşak doku dozunda yan grafilerde büyümüş epiglot görülür

İndirekt laringoskopi tam obstrüksiyona neden olabilir.

Antibiyoterapi + mutlaka 72 saat süreyle entübasyon uygulanır(nadiren trakeotomi gerekir)

 

   Akut laringo-trakeo-bronşit (Krup)

Viraldir: influenza, parainfluenza, RSV virusları etkendir.

2 yaş ve altındaki çocuklarda görülür

Ateş yok veya hafiftir

Ses kısıklığı + dispne vardır

Direkt grafilerde “kalem ucu manzarası” görülür

Tedavide O2 + buhar + steroid uygulanır

Nadiren entübasyon gerekir

Daha nadiren trakeotomi ihtiyacı olur  

   

   Retrofaringeal abse

Retrofaringeal lenfadenitin abseleşmeşi,

Farinks arka duvarına batan yabancı cisimler sonucu,

Veya peritonsiller absenin retrofaringeal bölgeye yayılması sonucu gelişir

 

   Ludwig anjini

Ağız tabanındaki şişlik dili geriye iterek havayolu obstrüksiyonuna neden olabilir

   Difteri  

Membranlar havayolu obstrüksiyonu yapabilir

   Derin boyun enfeksiyonları

Çoğunluğu dentojen kaynaklıdır

Bazen servikal lenfadenit sonrası da gelişebilir

Anaerob + aerobların yaptığı mixed enfeksiyonlardır.

 

   Enfeksiyöz mononükleozis

Etkeni EBV’dir

Çok büyümüş tonsiller obstrüksiyona neden olabilir.

 

   Tetanoz

Laringospazm gelişebilir, profilaktik trakeotomi açılır

 

Anaflaksi

İlaçlar

Böcek sokmaları

Herediter anjioödem

 

Tümörler

Larinks

Dilkökü

Üst özofagus

Trakea

Tiroid

Büyük boyun metastazları

 

Bilateral vokal kord paralizisi

Tiroid cerrahisi

Toraks cerrahisi

Beyin-vertebra cerrahisi

 

Travma

Orotrakeal entübasyon

Larinks travmaları

Maksillo-fasial travmalar

Boyun kesileri

 

Konjenital patolojiler

Laringomalazi

Bilateral koanal atrezi

Subglottik stenoz

Subglottik hemanjiom

Glottik web/atrezi

   

Bulgular

Obstrüksiyon ekstra-torasik seviyede (toraks girişine kadar olan bölgede)

İnspitatuar stridor

Suprasternal, supraklavikuler, interkostal, epigastrik çekilmeler

Ortopne

Glottik patolojilerde ses kısıklığı

Siyanoz (geç kalındığını gösterir)

 

İntra-torasik seviyede (toraks girişinden karinaya kadar)

Ekspiratuar stridor

Suprasternal, supraklavikuler, interkostal, epigastrik çekilmeler

Ortopne

Ses normal ama güçsüz

 

Karinanın distalindeki obstrüksiyonlar

Ekspiratuar stridor

Ciddi solunum sıkıntısı olmayabilir

Kuru öksürük, wheezing, atelektazi, amfizem, gibi bronşial obstrüksiyon bulguları

 

Medikal tedavi

    Pozisyon

    Damar yolu

    O2

    i.v. Steroid

    Sedatifler kontrendike (solunum merkezi deprese edilmemeli)

 

Cerrahi Tedavi

        Koniotomi

        Trakeotomi

        Direkt laringoskopi / bronkoskopi

        Perkütan ventilasyon

        Orotrakeal entübasyon

        Heimlich manevrası (tam havayolu obstrüksiyonu varsa yapılmalı)

 

Tedavi

         Parsiyel Obstrüksiyon

        Nedeni öğrenmeye çalışılmalı

        Tam obstrüksiyona neden olunmamalı (Soluyabilen hastaya Heimlich manevrası yapılmamalı, çocuk başaşağı çevirilmemeli)

        O2

        Uygun yöntemle havayolu    (trakeotomi)

 

         Tam Obstrüksiyon

        Yabancı cisim şüphesi varsa Heimlich manevrası

        Yabancı cisim dışındaki nedenlerde veya

Heimlich manevrası başarısız ise perkutan ventilasyon, koniotomi veya acil trakeotomi

 

         Solunum arresti (obstrüksiyon yok)

        Ağız ağıza solunum

        Airway

        Çene pozisyonlandırma manevrası

        Orotrakeal entübasyon (entübasyon sırasında mutlaka baş altında bir yastık olmalı ve baş ekstansiyona getirilmeli) (boyun fleksiyonda, baş ekstansiyonda olmalı)

   

ACİL TRAKEOTOMİ
Havayolu sağlanması için en son başvurulacak yöntem olmalıdır. Tecrübesiz ellerde çok ciddi komplikasyonları vardır (carotid arter rüptürü, pnömotoraks, tiroid yaralanmasına bağlı şiddetli kanama, laringeal kıkırdaklarda kesi veya fraktür, gibi)

 

BURUN KANAMALARI
Etyoloji

Lokal Nedenler:

   Travma

Akut

Kronik (burun karıştırma)

   Septal deformite (burun içinden geçen havada türbülansa yol açarak kabuklanma ve mukozal atrofiye neden olur, bu alanlardan da sızıntı tarzında kanamalar olur)

Deviasyon

Perforasyon

   İnflamasyon (mukozal kapillerlerin frajilitesini arttırarak kanamaya meyil yaratır)

Viral, bakteriyel, alerjik, irritan maddeler

   Kuru hava (burun mukozası kuruyunca kapiller frajilite ortaya çıkar)

   Tümörler

   Anevrizmalar

Sistemik Nedenler:

Kanama diatezleri (konjenital, akkiz)

Arterioskleroz

Herediter hemorajik telenjektazi (Rendu-Osler Weber Hastalığı)

 

Lokalizasyon

Anterior: Hasta dik otururken kan burun deliklerinden geliyorsa anterior kanamadır. Kanamaların %80’i anterior kanamadır (Kisselbach pleksusundan). Tedavileri kolaydır

Posterior: Kanamaların %20’sidir. Dik oturan hastada kanama post-nazal yönde oluyorsa posterior kanamadır. Tedavisi güç, hayatı tehdit edici kanamalardır.

 

Tedavi

        Anamnez

Travma, koagülopati, enfeksiyon araştırılmalı

        Pozisyon

Oturur pozisyonda, öne eğik, ağız açık, elinde tas

        Kan basıncının ölçülmesi

        Kanama miktarına göre acil hemoglobin, kan grubu, taze kan hazırlanması

        Kanama fazlaysa plazma hacim genişleticiler

 

Hipertansif olmayan hastalarda ilk müdahale:

        Burun sırtına, enseye soğuk uygulanması

        Hafifçe sümkürtülüp pıhtılar temizlenir

        Burun kanatlarına 10 dakika bası

        10’ar dakika arayla dekonjestan burun spreyi püskürtülür

 

Hipertansif olmayan hastalarda ikinci basamak müdahale (KBB):

   Pıhtıların aspire edilmesi

   Vazokonstriktör + topikal anestetik içeren pamuk tamponlar

   Kimyasal koter (AgNO3)

   Elektrokoter

   Anterior tampon (yalnızca kanayan tarafa)(gaz tampon? – sıkıştırılmış sünger? (Merocel)

   Selektif arter ligasyonu

   Eksternal karotid arter ligasyonu

 

Hipertansif hastalarda ilk müdahale:

Sedasyon (telkin, gerekirse Diazepam)

Analjezi (muhtemel anterior + posterior tampona hazırlık)

(Dolantin sedasyon+analjezi sağlar)

Kan basıncının düşürülmesi (Ca kanal blokörleri) (hiçbir ek müdahaleye gerek kalmadan kanamanın durmasını sağlayabilir)

 

Hipertansif hastalarda ikinci basamak müdahale (KBB):

Vazokonstriktör ilaç, sprey veya maddeler kontrendike

   Pıhtıların aspire edilmesi

   Kimyasal koter (AgNO3)

   Elektrokoter

   Anterior tampon (yalnızca kanayan tarafa)(gaz tampon? – sıkıştırılmış sünger? (Merocel)

   Selektif arter ligasyonu

   Eksternal karotid arter ligasyonu

 

Posterior kanama:

Kanamanın posteriordan olduğu kesinleşinceye kadar posterior tampon uygulanmamalıdır.

   Bellocq tampon + bilateral anterior tampon

     (Foley sonda + bilateral anterior tampon)

   Hospitalizasyon + O2 desteği (Tampon bütün nazofarinksi kapladığından hastalar burun solunumu yapamaz ve kandaki O2 satürasyonu %5 azalır. Bu nedenle posterior tampon konan bütün hastalar hospitalize edilip oksijen verilir)

   Fazla sedasyon yapılmamalı (Zaten hipoksik olan hastalarda gelişebilecek solunum depresyonu nedeniyle MI, kardiyopulmoner arrest gelişebilir)

   Endoskopik posterior koterizasyon

   Selektif arter ligasyonu

   Eksternal karotid arter ligasyonu

   Selektif anjiografik embolizasyon

 

Kanama diatezleri:

Mümkün olduğu kadar atravmatik davranılmalı

Manipülasyondan kaçınılmalı

Hastalığın tedavisi = kanama tedavisi

 

Nazofaringeal anjiofibrom:

   Hastalar adölesan-genç erişkin erkek

   Abondan, inatçı, tekrarlayan kanamalar olur

   Beklemeden tampon konur

   Damar yolu + sıvı

   Hemoglobin düzeyi + kan grubu

   Transfüzyon

   Durmayan kanamalarda embolizasyon

   

TAMPON KOMPLİKASYONLARI:

        Hipoksemi: bilateral anterior tampon veya posterior tampon uygulanan bütün hastalarda oksijen satürasyonu düşer. Halsizlik, başağrısı görülür.

        Kardiopulmoner arrest: kardiyovasküler hastalığı, KOAH’ı olan hastalarda bilateral veya posterior tampon konmuşsa dikkatli olunmalıdır.

        Kanama odaklarının arttırılması: tampon konmadan da durdurulabilecek kanamalarda acele edilerek gereksiz yere tampon konması, kanamayan tarafa da tampon konması iatrojenik epistaksise neden olur.

        Otitis media: tampon nazofarinksteki tuba östaki ağzını tıkayarak orta kulak ventilasyonunu bozar. Tampon konan bütün hastalara antibiyotik profilaksisi uygulanır

        Rinosinüzit: sinüs ostiumları tıkandığı için sekonder bakteriyel rinosinüzit gelişebilir. Antibiyotik profilaksisi uygulanır

        Septal deviasyon: tek taraflı ve çok baskılı anterior tampon uygulanması sonucu ortaya çıkar. Tamponun bilateral uygulanması veya daha ideali sıkıştırılmış sünger (Merocel) tampon kullanılması ile önlenebilir

        Toksik şok sendromu: özellikle 72 saatten uzun süre burunda bırakılan tamponlarda bu risk vardır. Antibiyotik profilaksisi ile önlenmeye çalışılır

        Tamponun kaçmasına bağlı havayolu obstrüksiyonu

   

Unutulmaması Gerekenler

        İlk düşünülmesi gereken kanamanın durdurulması değil, hastanın vital bulgularının stabilize edilmesidir

        Mümkün olduğunca müdahalesiz veya az müdahale ile kanama durdurulmalı, iatrojenik kanamaya ya da yeni kanama odaklarına neden olunmamalıdır

        Aktif kanaması olmayan bir hastaya kanama ihtimali nedeniyle tampon uygulanmaz

 

   

MAKSİLLO-FASİYAL TRAVMA

NAZAL FRAKTÜRLER

Tanıda FM radyolojiden daha değerlidir

Fraktür bulguları:        Krepitasyon

Eksternal deformite, deviasyon

Epistaksis

Nazal obstrüksiyon

 

Tedavi:

        Kanamanın durdurulması (mümkün olduğunca konservatif davranarak)

        Redüksiyon (en geç 10. Günde)

Redüksiyon için ideal dönem 5. Gün (ödem çözülünce)

 

SEPTAL HEMATOMA

Bulgular:

        Travmadan birkaç gün sonra gelişen bilateral burun tıkanıklığı

        Sero-hemorajik burun akıntısı

Tedavi edilmezse hematom abseleşir, kıkırdak nekroze olur ve semer burun deformitesi ortaya çıkar. Tedavisinde hematom drene edilir, anterior tampon uygulanır ve antibiyotik verilir.

 

MAKSİLLA KIRIKLARI

Tedavi:

Acil:

   Havayolu (trakeotomi?)

   Kanamanın durdurulması (multiple kırıklar+mukozal laserasyonlarda ciddi kanama)

   Antibiyoterapi

   BOS rinoresi varsa tampon kontrendike

Hasta stabilize olunca:

   Redüksiyon + fiksasyon (ödem çözülür çözülmez)

(1 haftayı geçirmemeli)

 

ZİGOMA KIRIKLARI

Bulgular:

Trismus

Diplopi, göz hareketlerinde kısıtlanma (inf. Rectus?, n. Oculomotorius?)

Enoftalmus

İnfraorbital anestezi

1 hafta içinde redükte edilmeli

 

BLOW-OUT KIRIKLARI

Bulgular:

Enoftalmus

Diplopi, göz hareketlerinde kısıtlanma

Orbita etkilenmemişse tedavi gerektirmez

 

MANDİBULA KIRIKLARI

Bilateral kırıklarda dil kaslarının yapışma yerinin stabilitesi bozulur, dil geriye kaçarak havayolu obstrüksiyonuna neden olabilir

Mukozal laserasyonlar ciddi kanamaya neden olabilir

Açık kırıklarda acil cerrahi gerekebilir

Diğer hastalara antibiyoterapi uygulanır, 7-10 gün içinde redüksiyon yapılır

 

 

YABANCI CİSİMLER

KULAK

         İnorganik:

Genellikle oyuncak parçaları.

Bir çengelle cisim içeriden dışarıya doğru çekilir.

Penset veya forsepsle tutmaya çalışmak cismin orta kulağa kaçmasına neden olabilir!

Dış kulak yolunu tam tıkamıyorsa kulak lavajı denenebilir.

 

         Organik:

        Cansız:

Genellikle bakliyat

Çengelle içeriden dışarı doğru çekerek çıkarılırlar

Kulak lavajı cismin şişmesine neden olur

        Canlı:

Önce alkol ile böcek öldürülür

Ölü böcek çengelle dışarı çekilerek çıkarılır.

 

BURUN
Bulgular:

Unilateral, pürülan-kanlı, kötü kokulu burun akıntısı

Unilateral burun tıkanıklığı

 

Arkadan öne çengelle çekilerek çıkarılmalı

Arkaya ittirilirse nazofarinksten direkt larinksin üstüne düşen cisim asfiksiye neden olabilir (cisim subglottise şıkışıp havayolunu tıkayabilir veya bronkospazma neden olabilir)

 

OROFARİNKS

   Genellikle tonsillerde veya dilkökünde

   Balık kılçığı, küçük kemik parçaları

   Genellikle kendiliğinden çıkarlar

   Büyük yabancı cisimler havayolu obstrüksiyonuna neden olabilir. Heimlich manevrası veya parmakla çıkarılırlar

 

HİPOFARİNKS

Bulgular:

Odinofaji (ağrılı yutma)

Disfaji (yutamama)

Havayolu obstrüksiyonu (tam / parsiyel)

 

Tedavi:

        Havayolu açık ve hasta koopere ise topikal anestezi altında indirekt veya direkt laringoskopi ile çıkarılabilirler

        Komplet havayolu obstrüksiyonu varsa Heimlich manevrası veya koniotomi / trakeotomi

        Ciddi havayolu problemi yoksa ve topikal anestezi ile çıkarılamıyorsa genel anestezi altında çıkarılır. Bu durumda mümkün olduğunca entübasyondan kaçınılır çünkü bu esnada cisim larinkse kaçarak tam havayolu obstrüksiyonu gelişebilir. Acil trakeotomi için hazırlıklı olunmalıdır

Komplikasyonlar:

Havayolu obstrüksiyonu

Retrofaringeal apse (sivri cisimlerin farinks duvarlarına batmasını takiben orofarinks florası retrofaringeal bölgede aerob + anaerob mikst enfeksiyona neden olur)

 

LARİNKS-TRAKEA

Komplet obstrüksiyon olursa doktora yetişemezler

 

         Larinks (parsiyel obstrüksiyon):

Bulgular:

   Afoni

   Ses kısıklığı

   İnspiratuar stridor

Tedavi:

   Direkt laringoskopi ile çıkarma

   Perkütan ventilasyon

   Koniotomi

   Trakeotomi

         Subglottis – trakea (parsiyel obstrüksiyon):

Bulgular:

   İnspiratuar ve ekspiratuar stridor

   Kuru öksürük

Tedavi:

   Direkt laringoskopi veya bronkoskopi ile çıkarma

   Trakeotomi

Heimlich manevrası kontrendike (TAM OBSTRÜKSİYONA NEDEN OLUR)

 

ÖZOFAGUS

En sık üst özofagusta (larinksin hemen arkasındaki özofagus girişinde) olur

Anamnez:

   Yabancı cisim yutma

   Şiddeti artan boğaz ağrısı (kulağa yansıyan)

   Yutma güçlüğü

   Ateş

   Total diş protezi

   Kurban bayramı

Bulgular:

        Disfaji

        Stridor (cismin etrafında gelişen ödemin havayoluna bası yapmasına bağlı)

        Lökositoz

        Direkt grafilerde radyoopak cisim (yabancı cisim görülememesi yabancı cismi ekarte ettirmez)

        Kontrastlı grafilerde lümenin kapalı olması

 

Sivri yabancı cisimler perforasyona neden olabilir

Sivri olmayan yabancı cisimler de birkaç gün içinde özofagus çeperinde bası nekrozuna ve perforasyona yol açabilir. Bu nedenle yabancı cisim şüphesi olan her hastaya özofagoskopi yapılmalıdır  

 

BOYUN TRAVMALARI

Penetran travmalar

Vasküler Yaralanmalar:

   İnternal juguler ven + carotid damarlar (abondan kanama nasıl olursa olsun durdurulmalı)

   Carotis eksterna’nın her bir dalı öldürücü kan kaybına neden olabilir

   Brakiosefalik arter zedelenebilir

   Ameliyathane şartları dışında yara eksplore edilmemeli (Majör damarlardaki kesilerin üzerindeki pıhtılar kanamayı tampone edebilir)

Solunum/sindirim yolları yaralanmış olabilir

    laringeal kıkırdaklarda fraktürler, laringotrakeal separasyon

    Farinks-özofagustaki perforasyonlar fatal enfeksiyonlara neden olabilir (gram + ve anaeroblara yönelik antibiyotik profilaksisi uygulanmalıdır)

Nöral yapılarda yaralanma:

        Kranial sinirler: vagus, accessorius, hipoglossus

        Vertebralar ve medulla spinalis

        Frenik sinir

        Brakial pleksus

        Fasial sinir

        Sempatik servikal zincir

 

Künt travmalar

Larynx fraktürü ihtimali yüksektir. Hasta başlangıçta iyi görünürken zamanla gelişen ödem nedeniyle havayolu obstrüksiyonu gelişebilir

Majör damar (özellikle internal juguler ven) yaralanması olabilir

Tiroid içine kanama ve havayolu obstrüksiyonu gelişebilir

 

   

NAZOGASTRİK SONDA YERLEŞTİRİLMESİ

        Septal deviasyon olmayan taraftan yerleştirilmelidir. Yerleştirme sırasında direkt travmaya bağlı ya da daha sonra sondanın basısı sonucu gelişen mukozal ülserasyon nedeniyle burun kanaması ortaya çıkabilir

        Sonda burun tabanına paralel ilerletilmelidir. Burun boşluğunun en geniş yeri burun tabanıdır. Burun tavanına doğru gidildikçe sonda konkaları travmatize eder, bilinci açık hasta çok ağrı duyar, kanama olabilir

        Sonda yerleştirilirken dil basacağı kullanarak orofarinksteki pozisyonu kontrol edilmelidir. Sonda orta hattan uzak, farinksin lateralinden aşağı inmelidir. Bu yolla krikoid kıkırdağın posteriorunda sonda basısına bağlı ortaya çıkan ülserasyonlar önlenebilir

        Yapılan muayenede orta hatta olduğu saptanan sonda havayoluna girmiş olabilir (sonda yerleştirilirken öksürük, siyanoz ortaya çıkarsa hemen işleme son verilmelidir)

        Faringeal refleksleri yetersiz veya bilinci kapalı/bulanık hastalarda bu ihtimal daha yüksektir

        Tüm hastalarda sondanın midede olduğu hava verilerek kontrol edilmeli, bu kontrol yapılmadan sondadan hiçbir madde verilmemelidir

 

     

KULAK KEPÇESİ TRAVMASI

Künt travma:

Othematoma neden olur. Tedavi edilmemiş hematom perikondriumla kıkırdağı ayırarak kıkırdak nekrozuna neden olur (güreşçi kulağı)

Tedavide hematom drene edilir, kepçenin şekline uygun, steril, baskılı sargı yapılır, hergün sargı değiştirilerek 1 hafta pansuman yapılır.

 

TRAVMATİK KULAK ZARI PERFORASYONU

        Genellikle kendiliğinden kapanır ancak ilk birkaç gün içinde perforasyon kenarlarının düzeltilip üzerine sigara kağıdı konması iyileşme şansını arttırır

        7 günden sonra perforasyon kalıcı olabilir

        Sudan korunmalı (iyileşene kadar banyo yaparken kulağa vazelinli pamuk tıkanmalı)

 

KULAK AĞRISI
Etyoloji

Akut otitis eksterna

Akut otitis media

Kronik otitis media’nın akut alevlenmeleri

 

Ayırıcı tanı

Akut otitis eksterna

yeni başlayan ağrı

tragus hassasiyeti

kepçeyi hareket ettirmekle ağrı

dış kulak yolunda ödem (bazen akıntı)

işitme sıklıkla normal

Akut otitis media

yeni başlayan ağrı (ve akıntı)

kulakta dolgunluk ve işitme kaybı

çocuklarda hafif ateş

kulak zarında hiperemi, bombelik

Kronik otitis medianın akut alevlenmesi

uzun süredir devam eden akıntı (kokulu)

işitme kaybı   

 

Dikkat edilecek noktalar (akut / kronik otitis media komplikasyon bulguları):

   Şiddetli başağrısı

   Bacaklı ateş

   Yüksek ateş

   Fasial paralizi

   Görme bulanıklığı (KİBAS’a bağlı papil ödemi sonucu)

   Kranial sinir paralizileri

   Mastoid palpasyonunda ağrı

   Mastoidde hiperemi, şişlik

 

 

AKUT İŞİTME KAYBI

Ani başlayan işitme kaybı (AİK)

Ani başlayan işitme kaybı buşon, tuba östaki disfonksiyonu, akut otitis media, effüzyonlu otitis media gibi birçok ciddi olmayan hastalığa bağlı olabilir.

                                       

Oysa Akut İşitme Kaybı:

        Sensörinöral (koklear) tipte bir işitme kaybıdır

        İdiopatik kabul edilir

        Genellikle unilateraldir

        Birkaç dakika/saat içinde yerleşir

        Vertigo eşlik edebilir

        Başka sistemik bulgu yoktur

        Medikal acildir

        İlk 72 saat içinde tedaviye başlanmazsa kalıcı işitme kaybı ihtimali yüksektir.

 

Ayırıcı Tanı:

Weber işitme kaybı olan kulağa lateralize ise hastada iletim tipi işitme kaybı vardır (acil değildir)

Weber sağlam kulağa lateralize ise hastada sensörinöral tipte işitme kaybı vardır (acildir)

 

 (hasta kendi sesini hasta kulakta duyuyorsa iletim tipi işitme kaybı, hasta kendi sesini sağlam kulakta duyuyorsa sensörinöral tipte işitme kaybı vardır)

 

 

BAŞDÖNMESİ

Etyoloji

Periferik

Santral

 

Ayırıcı Tanı

Periferik: Nistagmus horizontaldir (rotatuar)

                         Fiksasyonla suprese olur

                         Periyodiktir

                         Birkaç günde hafifler/kaybolur

 

Santral          Nistagmus her yöne olabilir (Vertikal veya irregüler nistagmus yalnızca santral patolojilerde görülür)

                         Eşlik eden nörolojik bulgular vardır

                         Patoloji devam ettiği sürece nistagmus da devam eder                       

 

Etyoloji

Periferik (İç kulak kaynaklı):

     Benign paroksismal pozisyonel vertigo: Belli baş pozisyonlarında ortaya çıkar, genellikle saniyeler içinde kaybolur

     Vestibüler nörit: şiddetli vertigo + horizontal nistagmus vardır, ek bulgu olmaz

     Meniere Sendromu: Daha önce benzer atak anamnezi olabilir, ataklar kulakta dolgunluk hissiyle başlar, ataklarda şiddetli vertigo + tinnitus + işitme kaybı ortaya çıkar. Hastalık ilerledikçe işitme kaybı yerleşir

     Ototoksisite: Anamnezde ototoksik ilaç kullanımı vardır

     Labirentit: Mutlaka akut veya kronik otitis media komplikasyonudur.

Santral:

    Akustik nörinoma: klasik semptomları tek taraflı kronik çınlama ve işitme kaybıdır. Nadiren akut işitme kaybı veya akut vestibüler atak tablosuna neden olabilir

     Vertebro-baziler yetersizlik: vertigo ataklarına eşlik eden konuşma, görme bozuklukları, bayılmalar da vardır

     Multiple skleroz: %5-10 hastada ilk bulgu vertigo atağı olabilir, genellikle vertigoya eşlik eden nörolojik bulgular saptanır

Diğer nedenler:

        Servikal vertigo: paravertebral proprioseptörlerin uyarılması sonucu ortaya çıkar, genellikle sadece dengesizliğe neden olsa da çok şiddetli vertigo atakları da ortaya çıkabilir

 

Ayırıcı Tanı

Hipertansiyon: vertigoya neden olmaz, sadece indirekt olarak vertebro-baziler yetersizliğin bulgusu olabilir. Bütün hastalarda vertigo atağı sırasında sempatik deşarj arttığından kan basıncı yüksek bulunur.

Ciddi aritmiler serebral kan akımını bozarak dengesizliğe neden olabilir

     

Tedavi

Akut dönem:

Anti-vertijinöz ilaçlar (dimenhidrinat)

Kusma fazlaysa damar yolu + iv sıvı

Gerekirse anti-emetik

Yatak istirahati

Ani baş-boyun hareketlerinden kaçınma

Psikotrop ilaçlar verilmemeli (Santral kompenzasyon azalır, Vertigo artar)

Uzun dönem:

Asıl patolojinin tedavisi

Vestibuler rehabilitasyon egzersizleri

 

TANI VE TEDAVİDEKİ BU ÖZELLİKLER NEDENİYLE VERTİGOLU HER HASTAYI KBB HEKİMİ GÖRMELİDİR.

 

 

  FASİYAL PARALİZİ
Etyoloji

        Bell’s palsy (%70)

        Travma (temporal kemik kırığı veya parotis travması)

        Otitis media (akut/kronik) komplikasyonu

        Herpes Zoster Oticus (Ramsey-Hunt Send)

        Tümörler (parotis tümörleri, akustik nörinoma, temporal kemik tümörleri)

 

Yaklaşım

·         Ayrıntılı KBB muayenesi

Temporal kemik kırığı, parotis bölgesi travmaları olabilir

AOM / KOM komplikasyonu ise acil cerrahi gerekir

Dış kulak yolunda veziküller görülebilir (Ramsey-Hunt Sendromu)

·         Diapozon testleri (+ işitme testleri)

İşitme kaybı varsa Ramsey-Hunt Sendromu, akustik nörinom olabilir

 

Tedavi

        Bell’s palsy: Steroid

        Ramsey-Hunt Sendromu: Steroid + Asiklovir

        AOM/KOM komplikasyonu: Acil cerrahi (mastoidektomi, fasial dekompresyon, ventilasyon tüpü)

        Travma: Fasial sinir kesisi varsa hemen onarılmalıdır.

        Tümörler: Cerrahi eksizyon

 

TANI VE TEDAVİDEKİ BU ÖZELLİKLER NEDENİYLE FASİAL PARALİZİLİ HER HASTAYI KBB HEKİMİ GÖRMELİDİR.

 

RİNOSİNÜZİTLER

Komplikasyon bulguları:

        Yüksek ateş

        Şiddetli başağrısı

        Frontal bölgede ödem

        Yanak üzerinde ödem

        Uykuya meyil

        Bilinç bulanıklığı

        Periorbital eritem, ödem

        Görme kaybı

 

BOĞAZ AĞRISI

Peritonsiller apse:

Trismus (tipik bulgusu) + Akut tonsilit bulguları (Kulağa yansıyan şiddetli boğaz ağrısı, Yüksek ateş, kötü ağız kokusu, eklem ağrıları)

 

ODONTOJENİK ENFEKSİYONLAR

Ludwig anjini: ağız tabanı ve submandibuler bölgenin apsesi

Havayolu obstrüksiyonuna neden olabilir

Gram (+)ler + anaeroblar neden olur

Tedavi: Drenaj + antibiyotik

 
 

Bu site en iyi 1024x768 piksel çözünürlük, IE 5+ tarayıcı ve yüksek renkte izlenir

Tasarım Dr.Oğuz BASUT ©2003