TİNNİTUS

Prof. Dr. İbrahim HIZALAN

Tinnitus, kulakta ya da başda duyulan, dış kaynaktan gelmeyen,  normal dışı ve anlamsız ses olarak tarif edilebilir.

Günlük kullanımda “ uğultu” ya da “çınlama” olarak tanımlanır. Genellikle uğultu adı ile alçak frekans sesler (pes tonlar), çınlama adı ile de yüksek frekans sesler (tiz tonla) anlatılmak istenir.

Tinnituslar birçok şekilde sınıflandırılabilir:

Frekanslarına göre:

Alçak frekans tinnituslar genellikle iletim tipi işitme patolojilerinde görülürler (dış kulak yolunu tıkayıcı patolojiler, otitis media, otoskleroz, ... gibi).

Alçak frekans tinnituslar arasında kükreyici (roaring) özellikte olanlar, Meniere hastalığı gibi iç kulak patolojilerinde de görülebilirler.

Yüksek frekans tinnituslar genellikle iç kulak patolojilerinde görülürler (presbiakuzi, akustik travma, ototoksisite, kafa travmasına bağlı hasarlar, ... gibi)

Dışarıdan duyulmalarına göre:

Tinnituslar genel olarak iki türde olur:

1.sadece hastanın duyduğu “sübjektif” tinnituslar

2.hekim tarafından ya da çevreden de duyulabilen

“objektif” tinnituslar

Tinnitusların çoğunluğu sübjektif tinnituslardır.

Objektif tinnituslar daha çok vasküler patolojilerde, anemiye bağlı olarak, glomus jugulare tümörü olgularında, yumuşak damak adeleleri myoklonus’u durumunda görülürler.

Topografik kaynaklarına göre

Topoğrafik olarak tasnif edildiğinde tinnituslar “periferik” ve “santral” kökenli olarak ikiye ayrılırlar. İkisinin arasındaki hudut beyin sapı seviyesi (8.sinir çekirdekleri) dir.

Periferik orijinli tinnituslar, labirenter  ya da nöral kökenlidirler. Bunlar tek kulak yada her iki kulakta duyulabilirler. Genelde dış kulak, orta kulak ya da iç kulak kaynaklıdırlar; beyin sapı seviyesine kadar olan nöral yollardan da kaynaklanabilirler.

Santral orijinli tinnituslar, tüm başda duyulan, herhangi bir kulağa lateralize olmayan, beyin sapı ya da daha yüksek seviyelerdeki patolojilerden kaynak alan tinnituslardır.

Ses türüne göre

Ses türüne göre tinnituslar iki ana özellikte olurlar: “pülsatil” ve “düzensiz ya da devamlı” tinnituslar.

Pülsatil tinnituslar genellikle nabızla senkron, darbeli tinnituslardır. Pülsatil tinnituslara ağrının eşlik etmediği patolojiler kulak çevresindeki (periotik) ya da kulak içindeki (endotik) vasküler yapılardan kaynaklanabilirler. Periotik nedenler: karotis anevrizması, glomus jugulare tümörü; endotik nedenler: otik kapsül lezyonlarının vasküler dönemi -otosklerozun ilk safhası- gibi patolojiler olabilir.

Pülsatil tinnituslara ağrının eşlik ettiği patolojiler akut ya da subakut enflamasyon belirtisidir. Bunlar, kulak kepçesi düzeyinde perikondrit, abse; dış kulak yolu düzeyinde, fronkül, diffüz otit extern; orta kulak düzeyinde, akut otitis media, kronik otit aktivasyonu, mastoidit gibi patolojiler olabilir.