KRONİK RİNİT
Hiçbir
zaman kendi başına burunda bulunmaz.
Etyoloji:
1) Buruna
ait sebepler:
-Akut
bir rinitin sık sık tekrarlaması,
-
İyileşmelerinin komplikasyonlar sebebiyle gecikmesi,
-
Adenoid vegetasyon,
-
Deviasyon gibi burun fizyolojisinde bozukluklar yapan
patolojiler
(silli
epitelin fonksiyonunu yapamaması).
2) Genel
sebepler:
-
Romatizmal hastalık,
-
Diabet,
3) Ortama
ait sebepler:
-
Karaciğer hastalıkları,
-
Lenfatik bir bünye,
-
Allerjik hastalıklar.
-
İklim şartları,
-
Yaşanan yerdeki hava şartları (tozlu, kuru, irritan
maddeler vs.).
Patoloji:
1)-Basit
-Hipertrofik
2)-Hiperplastik
-Atrofik
rinitler oluşabilir.
1) Reversibl safha:
Basit rinitten, Hipertrofik rinitin sonlarına kadar.
2) İrreversibl safha
(yerleşen patoloji): Hipertrofik rinitin son
döneminden,
atrofik rinit
oluşuncaya kadar geçen son devre.
BASİT-HİPERTROFİK
-Silli epitelde
deskuamasyon, süpürme, CHE tutma
fonksiyonlarının bozulması.
-Epitelde kuruyan sekresyon
®kabuklanma
-Submuköz
dokuda gittikçe artan fibrözis oluşumu,
-Bezlerde
atrofi
®
sekresyon azlığı
HİPERPLASTİK-ATROFİK
RİNİTLER
Hiperplastik
safhada, alt konka başında kuyruğunda, choana ve
vomerde, lokalize hiperplastik bölgeler (girintili
çıkıntılı, ahududu manzaralı, aşağı sarkan). Ephedrine+Adrenalin
sol ile ıslatılan incecik bir pamuk, portkotona
sarılıp alt konkada yatay bir çizgi çizilir. Beyazlık
oluşursa (vazokonstriksiyon), henüz reversibl
dönemdedir. Burun damlaları kullanan şahıslar
irreversibl dönemde ilaçtan yararlanmadıklarını
söylerler.
Klinik:
-Kuruluk,
kabuklanma, burun akıntısı azalır veya hiç olmaz.
-Başağrısı (
hipertrofi
®
sinüslerin havalanmaması)
-Burun
tıkanıklığı
-Koku alma
bozuklukları
Muayenede;
-Hipertrofik,
pembe, şiş alt konkalar, kabuklar (krut)
-Deviasyon
bulunabilir.
-Çocuklarda
vejetasyon.
Radyolojik:
Sinüsler havasız (sinüzit)
Ayırıcı Teşhis:
- Hiperplastik
rinit,
- Angiom,
- Hemangiom
gibi selim tümörlerden ayrılmalıdır.
- Allerjik
rinitten de ayrılmalıdır.
TEDAVİ
A) Tıbbi: 1)Etyolojik
faktörlerin kaldırılması, sinüzit, atrofik rinit
tedavisi.
2)Kültür ve antibiogram (antibiotikler)
3)Mukoza sekresyonunu arttırıcı, canlandırıcı
-Periferik
vasodilatatörler: Niacin gurubu.
-Adrenalinli damla (geç vazodilatatör etki)
-Serum fizyolojik lavajları
-Kabuklara, karşı, yağlı damlalar
-Vazelinli pomadlar gazlarla buruna yerleştirilirse,
sekresyon
artar.
Asid borique 1 gr.
Vaseline 20
gr. (vaseline borique)
-Vitaminler - A,B,C
-Antihistaminikler
4)
Submuköz fibroza karşı
-Kortikosteroidler
(Pero) veya lokal injeksiyonlar, hipertrofik
bölgelere
B) Cerrahi
-Konkaların
koterizasyonu (elektro koter)
-Konka
başı ve kuyruklarının (hiperplazik kısımların)
rezeksiyonu. (Daha geniş rezeksiyonlar tavsiye
edilmez.)
ATROFİK
RİNİTLER
Seyrini
takibeden bir kronik rinittir. Burun mukozası üzerinde
kabuklar, titrek tüylü epitelde; sillerin kaybı,
metaplazi, submuköz fibröz bezlerde atrofi, kemikte
dekalsifikasyon görülür.
-Burunun
akmaması, başağrısı
-Koku alma
hissi tamamen kayıp
-Burunda
kabuklanma, tıkanıklık ve ozena. Aynı zamanda burundan
kötü bir koku saçılır.
OZENA: -Sebebi
bilinmemektedir.
-Genellikle hasta, genç kızdır ve büluğ çağında
başlayan hastalık menopoza doğru durur.
-Irsidir.
Bölgeseldir.
-Bazı
ırklarda (Polonya musevileri, Balkanlar, Doğu Anadolu,
İsrail, Doğu Asya) sıktır.
-Kötü
hijyen şartlarında sıktır. Gelişmiş ülkelerde azdır.
Teoriler:
1)İnfeksiyon: Bilhassa Coccobacillus fetidus (bir
diplokok) ve löwenberg basili üzerinde durulur. Bunlar beraberce
koku ve atrofiyi yapar. Bulaşmaz.
2)Hormonal:
Kronik rinitler için de geçerlidir. Östrogenler vasodilatatör etkilidir (Gebelik ve menstruasyonda
burun
kanamaları) Androgenler vasokonstriktördürler.
Bunlarda denge bozukluğu oluşmuştur.
3)Trophoneurotik
teori: Burun damarları sphenopalatin gangilondan gelen otonom sinirlerin etkisi altındadır.
Bu ganglionda travma, tahribat vs ile sempatik tonus
artar.
4)Travma: Burun içinde uygun olmayan cerrahi
müdaheleler, tümör rezeksiyonları, burun travmaları.
5)Anatomik: Geniş burunlarda kuruluk ortaya çıkar.
Tedavi:
Semptomatikdir.
A) Tıbbi:
1)Burun içi hijyeni: Kabukların temizlenmesi. Yağlı
damlalarla yumuşatma ve bir enjektör, serum fizyolojik lavajları
veya serum
fizyolojik spreyler ile kabukların hergün
temizlenmesi.
2)Antibiotikler:
Streptomycin 5 gün/ay, ancak antibiyograma göre!
3)17-ketosteroid
dozajı ve gereğine göre östrogen verilmesi, östrogenli pomatlar.
4)Sempatik felci: Steller gangloin blokajı. (Novacain
ile)
5)Periferik
vasodilatatörler
6)Travma ve cerrahiden sakınma.
B) Cerrahi: Burun
içi genişliğini daraltıcı (normalde ön rinoskopide
konkanın 1/10'u görülür) ve sekresyonu arttırıcı yaklaşımlar.
-Burun zeminine kemik, kıkırdak, acrylic vs. mukoza
altına yerleştirilir.
-Parotis
kanalını buruna çevirmek vestibulum orisi buruna birleştirmek (tükrük sevki!) (Jesheck).
|