BURUN VE PARANAZAL SİNÜSLERİN EMBRİYOLOJİSİ

Prof.Dr.Selçuk ONART

Embriyonun sefalik ucunda meydana gelen çukurluk, 5 tomurcuk ile çevrilmiştir. Bunlardan birincisi tek olup alın tomurcuğu adını alır. Diğerinin ilk iki çifti üst çeneyi, son iki çiftide alt çeneyi meydana getirir. Alın tomurcuğunun alt yüzünde ektodermik değişim sonucu olfaktif plakodlar belirir ki bu burun boşluğunun duyu mukozasının ilk taslağıdır. İntrauterin hayatın 5. haftasında alın tomurcuğundan, orta hattın her iki yanında bir iç birde dış olmak üzere iki burun tomurcuğu teşekkül eder ve burunun bütün yapıları, bu çift ikincil tomurcuktan meydana gelir.

BURUN VE PARANAZAL SİNÜSLERİN HİSTOLOJİSİ

Burun boşluğu  ve  paranazal sinüslerin histolojisi birbirine benzemesine rağmen aralarında  belirgin farklılıklar vardır.

Burun boşluğu ve sinüsler silendrik titrek tüylü epitel (psödostratıfiye kolumnar epitel) ile örtülüdür .

(Burun ve paranazal sinüslerin mukozası, geniz (rinofarinks , epifarinks) denen kısmı da örter. Eustachi borusunun orta kulağa giriş ağzına kadar ilerler.

Orta kulakta  kübik epitele dönüşür.

Orofarinks de yassı epitele değişir.

Larinks silindirik  tüylü epitel ile örtülüdür. Yalnız ses telleri (cord vocallerde) yassı epitel görülür.)

Epitel bazal membran üzerine oturmuştur. Bazal, kolumnar ve goblet hücrelerinden oluşur .

Bazal hücreler  mukoza yüzeyine  kadar uzanmazlar .

Kolumnar hücrelerin yüzeyinde mikrovilluslar ve silyumlar bulunur.

Goblet hucrelerinin yüzeyinde  hücrenin salgı yapıp yapmadığı durumuna göre mikrovilluslar bulunur. İstirahat halinde goblet hücrelerinin yüzeyi mikrovilluslar ile kaplıdır. Mukus granülleri biraraya toplandıkça ve yavaş yavaş hücre yüzeyine yaklaştıkça, mikrovilluslar kaybolur, mukus kitlesi hücre yüzeyinde kabarıklık

yapar, hücre yüzeyi açılır, mukus granülü dışarıya atılır, hücre yüzeyi tekrar çökerek eski haline gelir ve yeni bir evre yeniden başlar.