ANTİBİYOTİKLERİN KOMBİNASYON ÖZELLİKLERİ

Hiç bir antibiyotik mevcut bütün mikroorganizmaları etki spektrumu içinde barındırabilecek kadar güçlü değildir. Ancak yine de enfeksiyonlar mümkünse tek bir antibiyotik ile tedavi edilmelidir. Bununla birlikte sinerjik bir etkinin söz konusu olduğu durumlarda kombinasyon tedavisi uygulanabilir. Ayrıca etkeni bilinmeyen veya birden fazla mikroorganizmanın neden olduğu ciddi enfeksiyonlarda geniş bir antibakteriyel spektrum elde edilmek istendiği, ya da bakterisid etkinin artırılması istendiği zaman kombine antibiyotik tedavisi kullanılabilir. Antibiyotik kombinasyonlarının etkinliği ilaçların bakterisid veya bakteriyostatik etkilerine bağlıdır. Bu nedenle antibiyotikler 4 gruba ayrılmıştır;

Grup-1

Grup-2

Grup-3

Grup-4

Bakterisid

(dinlenme evresindeki bakterilere de kısmen etkili)

Bakterisid

(sadece çoğalan

bakterilere etkili)

Bakteriyostatik

(yüksek konsantrasyonlarda

bakterisid)

Bakteriyostatik (bütün ortamlarda)

Tirosidinler

Gramisidinler

Polimiksinler

Penisilinler

Sefalosporinler

Basitrasin

Kloramfenikol

Tiamfenikol

Tetrasiklinler

D-sikloserin

Kapreomisin

Viomisin

Streptomisin

Neomisin

Kanamisin

Gentamisin

Vankomisin

Ristosetinler

Fosfomisinler

Rifamisinler

Eritromisin

Spiramisin

Rozaromisin

Linkomisin

Netilmisin

Klindamisin

Tobramisin

Amikasin

Bu 4 gruptan yapılan antibiyotik kombinasyonlarının etkinliği aşağıda belirtilmiştir;

·     Genellikle 1, 2 ve 4. gruplarda yer alan antibiyotiklerden yapılan kombinasyonlarda grup içi antagonistik etki gözlenmez.

·     1. grup antibiyotikler ile diğer gruplardaki antibiyotikler arasında yapılan kombinasyonlarda nadiren antagonizma meydana gelir. Genellikle 1. grup baskındır.

·     Grup-2 ile Grup-3 arasında yapılan kombinasyonlarda ise bakteriyostatik etkili antibiyotik ön plana çıkar. Kombinasyonun etkinliği 3. grupta yer alan antibiyotiğin etkinliğine eşit olur ve bu nedenle antagonistik etkiler gözlenebilir.

·     Grup-2 ile Grup-4 arasında yapılan kombinasyonlarda ise bakterisid etki ön plandadır.

·     Grup-3 ile Grup-4 arasında yapılan kombinasyonlarda ise antagonizma ortaya çıkması nadirdir.