Bu sinüzit beni çok etkiliyor sorusuna cevabınız hayır ise siz çok
şanslısınız demektir. Çünkü her yıl milyonlarca insan burunda dolgunluk,
baş ağrısı ve burun akıntısı gibi şikayetlerle sinüs sorunu yaşamaktadır.
SİNÜS NEDİR?
Yeni doğmuş bir bebeğin bile çok küçük olsa dahi sinüsleri vardır.
Başlangıçta bezelye büyüklüğünde olan bu boşluklar burnun içinden yüz ve
kafatası kemiklerinin içine doğru genişleyen boşluklardır. Çocukluk ve
genç erişkinlik çağında büyümeye ve genişlemeye devam eder. Hava
cepleridirler. Burnun iç yüzünü kaplayan zarın aynısı tarafından
kaplanırlar ve bir kurşun kalem başı büyüklüğünde açıklarla burun
boşluğuna bağlanırlar.
Sinüsler normal salgı (mukus) oluşturan burun, sisteminin bir parçasıdır.
Normal olarak burun ve sinüsler günde yaklaşık olarak yarım litre mukus
salgılar. Üretilen mukus burun örtüsü (mukoza) üzerinde hareket ederek toz
parçacıklarını, bakterileri ve diğer havayla taşınan partikülleri süpürür
ve yıkarlar. Daha sonra bu mukus geriye boğaza süzülür ve yutulur.
İçindeki parçacıklar ve bakteriler mide asidi tarafından parçalanır.
Birçok insan bunun farkında değildir çünkü normal bir vücut fonksiyonudur.
BURUN GERİSİNE AKINTI NE DEMEKTİR?
Burun içi; hava kirliliği tarafından, allerjiye neden olan maddeler
tarafından, dumanla veya virüsler tarafından rahatsız edildiğinde
normalden çok fazla mukus üretir. Bu burun zarlarındaki allerjik maddeyi
yıkayıp uzaklaştırmak amacıyla bol miktarda üretilmiş, berrak su gibi bir
salgıdır. Burun arkasına doğru su gibi bir salgı oluşur. Arkaya akıntının
en önemli nedeni bu olaydır. Bir başka tipte ise mukus yapışkan ve
kıvamlıdır. Bu, hava yollarının çok kuru olduğu ve zarların yeterince sıvı
salgılayamadığı durumlarda görülür. Bakteriler tarafından oluşturulan
enfeksiyonlarda da yapışkan ve kıvamlı mukus gözlenir aynı zamanda
cerahatten dolayı mukusun rengi sarı veya yeşil olabilir.
SİNÜZİT NEDİR?
"-it" eki tıpta enfeksiyon veya enflamasyonu ifade eder. Bu nedenle
sinüzit, sinüslerin enfeksiyonu veya enflamasyonudur. Tipik bir akut
sinüzit vakası soğuk algınlığı veya allerjik bir atak sonucunda fazla
miktarda mukus salgılanması ile ortaya çıkar. Zarlar o kadar çok şişebilir
ki sinüslerin küçük açıklıkları kapanır. Hava ve mukus burun ile sinüsler
arasında rahat hareket edemezse mukus sinüsler içinde birikir ve basıncın
artmasına neden olur. Hangi sinüsün etkilendiğine bağlı olarak yüzde veya
alında üzerine basmakla oluşan, gözler arasında veya gerisinde, yanaklarda
ve üst dişlerde ağrı meydana gelir. Çıkışı kapalı ve mukus dolu bir sinüs
bakterilerin üremesi için çok uygun bir ortamdır. Soğuk algınlığı
normalden fazla sürerse ve sümüğün rengi yeşil-sarıya dönerse veya garip
bir tat oluşursa muhtemel bakteriyel enfeksiyon gelişmiştir. Uzun süren
vakalarda kronik sinüzit gelişir. Baş ağrısı az görülür ancak akıntı ve
kötü koku devam eder. Enflamasyonun çok aşırı olması sonucunda polip adı
verilen oluşumlar gelişir. Bazı sinüzit olguları üst dişteki enfeksiyonun
sinüse geçmesi sonucunda oluşur.
Sinüzit olgularının büyük çoğunluğu tıbbi tedaviye cevap verir ve
tehlikeli değildir. Bununla birlikte sinüs içindeki bir enfeksiyon hem
göze hem de beyne çok yakındır. Enfeksiyonlu sinüslerden akan mukus
akciğerler için sağlıklı değildir. Böylece sinüzit; bronşit, kronik
öksürük veya astımı ya azdırır yada bunların ortaya çıkmasına neden olur.
SİNÜZİT BAŞ AĞRISI NEDİR?
Soğuk algınlığı sırasında veya burun örtüsü şiştiği ve burnun aktığı
zamanda veya burun sümükle dolu olduğunda yüzde, yanaklarda, alında veya
göz çevresinde ortaya çıkan baş ağrısı muhtemelen sinüzit ağrısıdır. Sinüs
enfeksiyonu buna neden olur. Bir başka tür sinüs baş ağrısı ise uçak inmek
üzere alçaldığı zaman ortaya çıkar. Bu özellikle soğuk algınlığınız veya
aktif allerjiniz varsa belirgin olur. Migren ve diğer damar kaynaklı baş
ağrıları veya gerginlik baş ağrısı hem alın ve göz çevresinde ağrı
oluşturması hem de burun akıntısına da neden olabilmelerinden dolayı
sinüzit ile karıştırabilirler. Ancak bu tip baş ağrıları doktor müdahalesi
olmadan kısa sürede gelip geçerler.
KİMLER SİNÜS PROBLEMİYLE KARŞILAŞIRLAR?
Gerçekte herkes sinüs enfeksiyonu geçirebilir ancak bazı gruplar daha
hassastırlar.
1. Allerjisi olanlar
2. İyi nefes almayı ve
mukus akışını engelleyecek yapısal burun bozuklukları olanlar (septum
deviasyonu gibi)
3. Sık sık enfeksiyona
maruz kalanlar
4. Sigara içenler
TEDAVİ
Doktorunuz size soluk alıp vermeniz, burun akıntınızın rengi ve kokusu ve
hangi olayların (günün hangi saatinde veya hangi mevsiminde ) bu bulgulara
neden olduğu ile ilgili sorular soracaktır. Baş ağrınızı tarif etmeye
hazır olun; Ne zaman ve hangi sıklıkta olduğu, ne kadar sürdüğü, bulantı,
kusma, görme bozukluğu, veya burun tıkanıklığı ile ilişkili olup olmadığı.
Kulak Burun Boğaz uzmanı özellikle mukozanın görünüşüne ve salgının
niteliğine dikkat ederek kulağınızı, burnunuzu, ağzınızı, dişlerinizi, ve
boğazınızı muayene edecektir. Burnunuzdaki hassasiyeti inceleyecektir.
Bazı durumlarda sinüslerinizin röntgen filmi gerekli olabilir. Tedavi
doktorunuzun koyduğu teşhis ile bağlantılı olacaktır. Enfeksiyonlar için
antibiyotik tedavisi veya cerrahi müdahale bazen de her ikisi birden
gerekebilir. Akut sinüzit çoğunlukla antibiyotik tedavisine yanıt verirken
kronik için genellikle cerrahi müdahale gerekmektedir. Fonksiyonel
Endoskopik Sinüs Cerrahisi (FESS) bu hastalıkların çözümünde son yıllarda
uygulanan uygulanan bir tekniktir. Sonuçlar oldukça başarılıdır. Eğer
bulgular allerji, migren veya sinüzite benzeyen bir başka nedenden dolayı
ise doktorunuz alternatif bir tedavi planı uygulayacaktır.
ÖNLEMLER
·
Allerjiniz
varsa bunu kontrol edin. Soğuk algınlığı olduğunuz zaman buharla
nemlendirici kullanın. Yatağınızın baş tarafı daha yükseltilmiş bir
şekilde uyuyun. Dekonjestanlar kullanılabilir ancak içlerindeki kimyasal
maddeler adrenalin gibi etki gösterebileceğinden yüksek tansiyonu
olanlarda riskli olabilir. Aynı zamanda bunlar uykusuzluğa neden olan
uyarıcıdırlar. Kullanmadan önce doktorunuza baş vurun.
·
Burnunuzu
tahriş eden kirleticilerden, özellikle sigara dumanından uzak durun.
·
Dengeli
beslenin, düzenli egzersiz yapın.
·
Enfeksiyonu olduğunu bildiğiniz insanlarla ilişkilerinizi sınırlamaya
çalışın bu olmuyorsa bir takım önlemler alın (el yıkamak, ortak havlu ve
önlük kullanmamak).
·
Birçok
reçetesiz sinüs ilacı satılmaktadır ancak uygun bir tanı koyulmadan
bunları kullanmak doğru değildir. En iyisi sizi muayene eden ve sizin
şikayetlerinizi bilen Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi uzmanınızın
verdiği ilaçları kullanmaktır.
|