|
Dünyada doğan her bin insandan biri sağır doğmaktadır. Hemen hemen eşit
sayıda insanda ise hayatının ilerdeki dönemlerinde sağırlık gelişebilir.
-
Cochlear implant total işitme kaybı olanlarda kısmi
duymayı sağlayan elektronik bir araçtır. Türkiye’de muhtelif zamanlarda
biyonik kulak olarak basının gündemine gelmekle beraber kullanım
alanı sanıldığı gibi çok geniş değildir.
-
Cochlear implant cerrahi olarak kulak arkası kemiğe
yerleştirilen bir iç ve işitme cihazına benzer bir dış parça olmak üzere
iki parçadan oluşur.
-
Ancak cochlear implant sesleri daha yüksek ve temiz hale
getiren bir işitme cihazı değildir.
-
Cochlear implant duyma sinirini elektronik olarak
uyararak iç kulağın fonksiyonunu yerine getiren bir cihazdır.
Normal Duyma
Kulak üç bölüme ayrılmıştır; Dış, Orta, İç kulak. Her bölümün kendi içinde
önemli fonksiyonları vardır. Ses dalgası ilk önce kulak zarını
titreştirir. Bu titreşim orta kulaktaki küçük kemikçiklere aktarılır. örs,
çekiç ve üzengi kemikçikleri bu titreşimi iç kulağa burada işitmeyi
sağlayan organ olan cochlea’ya aktarırlar. Cochlea’daki titreşim buradaki
16.000 saçlı hücreyi uyarır. Bu saçlı hücrelerin hareketi elektriksel bir
uyarım oluşumuna yol açar. Oluşan bu karmaşık elektriksel uyarımlar
beyinde ses olarak algılanır.
İşitme Kaybının Tipleri
Eğer dış veya orta kulakta bir engel varsa bu iletim tipi işitme kaybına
yol açar. Bu tip kaybın altında pek çok neden olabilir ve ilaçla veya
cerrahi girişimlerle tedavi edilebilirler.
Eğer işitme kaybının nedeni iç kulaktaki bir problemden kaynaklanıyorsa
buna iç kulak tipi işitme kaybı denir. Genellikle neden saçlı hücre
hasarıdır ve ilaçla tedavi edilemez.
Cochlear Implant Nasıl Çalışır?
Cochlear implant’ın amacı çalışmayan saçlı hücreleri geçip doğrudan duyma
sinirinin uyarılmasını sağlamaktır. Cochlear implant’ların birkaç çeşidi
vardır. Ancak tümünde bir mikrofon, bir sinyal üretici ve bir veya daha
çok elektrod bulunur. Mikrofon ve sinyal üretici bir işitme cihazı gibi
vücudun dış kısmına yerleştirilir. Vücudun dış kısmında alıcısı olan bir
transmiter veya derinin dışına taşan kulağın hemen arkasındaki bir
konnektör kullanılabilir. Her ikisinin de amacı sinyal üreticisi ile
elektrodlar arasında direkt bir ilişkiyi sağlamaktır. Elektriksel uyarılar
vücudun içine yerleştirilen elektrodlara gönderilir. Elektriksel uyarılar
işitme sinirini uyarır ve bu sinyal beyine gönderilir.
Cochlear İmplant Kimlere Uygulanır?
Cochlear implant işitme cihazlarından yararlanamayanlar için
planlanmıştır.
Adaylar en az 2 yaşında veya daha büyük olmalıdır.
Cochlear implant hastası belirlenmesi;
Kulak Değerlendirilmesi:
Orta veya iç kulakta cerrahi müdahaleyi güçleştirecek bir durumun
varlığını değerlendirmek yapılır.
İşitme Değerlendirmesi:
Hassas duyma testleriyle hastanın işitme cihazıyla ve işitme cihazı
olmadan işitme kaybı değerlendirilir.
Radyolojik Değerlendirme:
Genellikle bilgisayarlı tomografi aracılığıyla iç kulağın durumu
araştırılır.
Psikolojik Değerlendirme:
Bazı Cochlear implant programları için gereklidir.
Fiziksel Değerlendirme:
Hastaya uygulanacak cerrahi girişim genel anestezi altında yapılacağından
kişinin girişimi engelleyebilecek problemleri
araştırılır.
Cochlear Implantasyon Cerrahisi
Cochlear implantasyon cerrahisi genel anestezi altında yapılır. Kulak
arkası yapılan bir kesi ile operasyona başlanılır. 1.5 ile 5 saat sürer.
Hastanede kalış süresi hastanın ihtiyaçları ve kullanılan cihazın tipine
göre bir geceden birkaç güne değişir.
Operasyon Sonrası Bakım, Eğitim ve Takip
Girişimi takip eden bir veya iki ay sonra hasta kliniğe geri döner.
Sistemin kullanımı,cihaza alışma ve ses eğitimi bu zamanda yapılır.
Cochlear implant programında gerekli eğitim süresi ve cihaza alışma
süresi değişkendir.
Cochlear Implanttan Ne Beklenmeli?
Cochlear implant normal bir duyum sağlamaz. Mekanik yeni bir ses duyumu
gerçekleşir.
Tam işitme kayıplı Cochlear implantasyon uygulanan hastalar orta şiddet
ile yüksek şiddetteki sesleri işitebilirler.
Hastaların çoğu tanıdık sesleri işitebilir.
Pek çok hastada Cochlear implant dudak okumayı kolaylaştıracak bir işlev
görür. Küçük bir grup hastada ise dudak okumaya gerek kalmadan sözcük ve
cümlelerin ayırımı mümkün olabilir.
Sonuçlar; sağırlığın oluştuğu zamana, implantasyon yapıldığında bulunulan
yaşa, sağırlığın süresine, mevcut duyma sinirinin durumuna, operasyon
sonrası yapılan eğitime göre değişkendir.
Maliyet
Cochlear implant bir duyma cihazına göre çok daha pahalıdır. Tüm
harcamalar dahil fiyatı 15.000 ile 25.000 USD arasında değişmektedir.
|
